In de vorige blogposts heb ik het gehad over de rol van het zenuwstelsel bij stress en een blogpost later ging het over de HPA (hypothalamus-hypofyse-bijnier)-as en de rol die het hormoonstelsel speelt bij stress. Deze blogpost gaat over de rol van specifieke hormonen bij stress.
Wordt het allemaal wat té onduidelijk, geen wanhoop want de blogpost hierna zal nog eens alles samenvatten en het verschil duidelijk maken tussen de HPA-as en het zenuwstelsel.
Maar wat zijn hormonen eigenlijk?
Hormonen zijn chemische boodschappers die in ons lichaam verantwoordelijk zijn voor het regelen van fysiologische processen (bv. de stofwisseling). Ze hebben, naast een invloed op onze fysieke gezondheid ook een invloed op onze mentale gezondheid (eigenlijk houd ik niet van deze indeling, omdat er geen tweedeling is tussen lichaam en geest. Dat is een fantasietje dat blijft aanhouden en dat we vooral kunnen verwijten aan Descartes' dualisme. Dus: lichaam en geest zijn één).
De rol van hormonen in de mentale gezondheid
Hormonen spelen een cruciale rol bij verschillende aspecten van onze mentale gezondheid, zoals stemming, stressrespons en cognitieve functies.
Enkele van die belangrijke hormonen die onze psychologische gezondheid beïnvloeden zijn cortisol, oestrogeen, progesteron en testosteron. Een onevenwicht kan leiden tot psychologische symptomen:
Cortisol en stress: Cortisol wordt vaak het stresshormoon genoemd. Het wordt afgegeven als reactie op een stressor. Hoewel kortdurende stress gunstig kan zijn, kunnen chronische stress en verhoogde cortisolspiegels leiden tot angst, depressie en cognitieve stoornissen.
Oestrogeen en stemmingsregulatie: Oestrogeen, een overwegend vrouwelijk hormoon, speelt een rol in de regulatie van de stemming. Schommelingen in de oestrogeenspiegel (tijdens de menstruatiecyclus, zwangerschap en menopauze), kunnen stemmingswisselingen, prikkelbaarheid en depressieve symptomen veroorzaken.
Progesteron en angst: Progesteron, een ander vrouwelijk hormoon, kan de stemming en angstniveaus beïnvloeden. Lage spiegels kunnen leiden tot angst, stemmingswisselingen en slapeloosheid.
Testosteron en mentale gezondheid: Testosteron, een overwegend mannelijk hormoon, beïnvloedt eveneens de mentale gezondheid. Lage spiegels kunnen leiden tot vermoeidheid, depressie en verminderde cognitieve functie.
Om de vinger aan de pols te houden en onevenwichtigheden te voorkomen kunnen een aantal dingen helpen.
Regelmatige controles bij de huisarts.
Levensstijl aanpassen: goede voeding, beweging, slaap.
Hormoontherapie: in sommige gevallen is een medische interventie nodig, zoals hormoonvervangende therapie.
